ABD Başkanı Donald Trump’ın Ukrayna özel temsilcisi, “Avrupa’nın, Ukrayna ile ilgili barış görüşmelerinde masada olmayacağını” söyledi.
Açıklama, Washington’un Avrupa başkentlerine bir anket göndererek Kiev’e sunabilecekleri güvenlik garantilerinin sıralanmasını istemesinin ardından geldi.
Trump, bu hafta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile, Avrupa müttefikleri veya Ukrayna ile önceden istişare etmeden, derhal görüşme başlatacağını duyurdu.
Bu hamle, Avrupalı liderleri şaşkına çevirdi. Trump yönetimi yetkilileri, son günlerde NATO içindeki Avrupa müttefiklerinin bölgedeki güvenliğin başlıca sorumluluğunu üstlenmesi gerektiğini açıkça belirtti.
Washington’un önceliklerinin artık sınır güvenliği ve Çin ile rekabet olduğunu vurguladılar. Bu gelişmeler, Avrupa’lı liderlerde büyük endişe yarattı. Avrupa’nın güvenliğini etkileyecek bir anlaşmanın, Rusya lehine şekillenebileceği izlenimini verdi.
ABD’nin Ukrayna özel temsilcisi Keith Kellogg, Münih’teki güvenlik konferansında Washington’un görüşmelerde arabulucu rolü üstleneceğini, ancak Ukrayna ve Rusya’nın sürecin iki asli tarafı olacağını söyledi.
Avrupa’nın masada olup olmayacağı sorulduğunda ise, “Ben gerçekçilik düşünce okulundan geliyorum. Bunun olmayacağını düşünüyorum” sözleriyle net bir yanıt verdi.
Kellogg, daha sonra yaptığı açıklamada Avrupa’nın çıkarlarının dikkate alınacağını söyledi, ancak Avrupalı liderler dışlanmayı kabul etmeyeceklerini belirtti.
AVRUPA’NIN GÖZYAŞLARI
Finlandiya Cumhurbaşkanı Alexander Stubb, “Ukrayna, Ukrayna’nın geleceği ya da Avrupa güvenlik mimarisi hakkında Avrupalılar olmadan görüşmeler yapılması mümkün değil,” dedi.
Avrupa müzakerelere katılabilmesi için, harekete geçmesini gerektiğini belirtti. Stubb, “Avrupa daha az konuşmalı, daha çok iş yapmalı diye konuştu. ABD’nin Avrupa ülkelerine gönderdiği anketin bunu düşünmeye zorlayacağını vurguladı.
Polonya Dışişleri Bakanı Radoslaw Sikorski, toplantının Pazartesi günü yapılacağını söyledi. NATO Genel Sekreteri Mark Rutte de Avrupa’nın daha somut önerilerle sürece dahil olması gerektiğini belirtti.
Rutte, “Avrupalı dostlarıma şunu söylemek isterim: Masada olup olmamaktan şikâyet etmeyin, bunun yerine somut öneriler sunun, savunma harcamalarını artırın” diye konuştu.
Bu esnada Münih Güvenlik Konferansı (MSC) Başkanı Christoph Heusgen, bugün yaptığı duygusal bir konuşmayla üç yıldır sürdürdüğü görevine veda etti.
2022’den bu yana konferansın başkanlığını yürüten Heusgen, kapanış konuşmasında Avrupa liderlerine teşekkür etti. Konuşmanın sonunda Heusgen, konferansta konuşulanlar ve Avrupa’nın durumuyla ilgili olarak gözyaşları döktü.
Heusgen, son gelişmeler ve ABD Başkan yardımcısı J.D. Vance’ın konuşmasını, “Ewald von Kleist ile birlikte bu konferans bir transatlantik zirvesi olarak başladı. Ancak Başkan Yardımcısı Vance’in cuma günü yaptığı konuşmanın ardından ortak değerlerimizin artık eskisi kadar ortak olmadığından endişe duymamız gerekiyor” sözleriyle değerlendirdi.
Heusgen, konferansın gelecekte de küresel güvenlik meselelerinde diyalog platformu olmayı sürdüreceğini ifade etti.
YENİ BİR ORDUNUN VAKTİ GELDİ Mİ?
Bu gelişmeler yaşanırken Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Avrupa’nın artık ABD’den korunma garantisine güvenemeyeceğini belirterek bir Avrupa ordusu kurulması çağrısında bulundu.
Zelenski, “Geleceğimiz yalnızca Avrupalılara bağlı olmalı ve Avrupalılar hakkında kararlar Avrupa’da alınmalı,” açıklamasını yaptı.
Ancak birçok Avrupa ülkesi, savunmanın ulusal egemenlik meselesi olduğunu belirterek uzun süredir ortak bir ordu fikrine karşı çıkıyor.
Buna rağmen, G7 dışişleri bakanları, Ukrayna için kalıcı bir barış anlaşması sağlamak adına güvenlik garantileri üzerinde birlikte çalışmaya devam etme taahhüdünde bulundukları ortak bir açıklama yaptı.
